Mieszkanie spółdzielcze po śmierci męża bez podziału majątku

Spółdzielcze prawo własnościowe lokalu

W pierwszej kolejności należy rozważyć, czy jest Pani spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu wchodziło w skład majątku wspólnego Pani i Pani byłego małżonka.

Spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego powstało w drodze przydziału lokalu Pani mężowi (zawarcia umowy o ustanowienie tego prawa), jeszcze przed zawarciem małżeństwa, a więc przed powstaniem wspólności majątkowej. Niemniej jednak do przekształcenia prawa lokatorskiego w spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu doszło już w czasie trwania wspólności.

Wartość spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu nie odpowiadała wartości prawa własnościowego, ponieważ do przekształcenia konieczne było wniesienie wkładu budowlanego w wysokości równej całości kosztów budowy przypadających na dany lokal, zaś, jak wynika z zapytania, wkład ten był pokryty z majątku wspólnego (art. 219 w zw. z art. 226 Prawa spółdzielczego w brzmieniu z 1993 r.). Dlatego nie działała tu tzw. zasada surogacji, zgodnie z którą przedmioty majątkowe nabyte ze środków uzyskanych w zamian za przedmioty nabyte przed powstaniem wspólności majątkowej wchodzą w skład majątku osobistego danego małżonka (uchwała Sądu Najwyższego z 14 sierpnia 1985 r., sygn. akt III CZP 41/85).

W omawianym przypadku zgodnie z art. 32 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego w brzmieniu z 1993 r. spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego nabyte w trakcie trwania wspólności majątkowej weszło w skład majątku wspólnego. Natomiast po ustanowieniu rozdzielności majątkowej stała się Pani właścicielką udziału 1/2 we współwłasności mieszkania.

Dziedziczenie majątku przez małżonka

Zgodnie z art. 932 § 1 Kodeksu cywilnego spadek po osobie bezdzietnej dziedziczą z mocy ustawy małżonek i rodzice. Dotyczy to jednak wyłącznie tych osób, które żyły w momencie otwarcia spadku (śmierci pracodawcy), a dodatkowo odnośnie małżonka – tylko takiej osoby, która w momencie otwarcia spadku posiadała status małżonka spadkodawcy.

Jak wynika z art. 56 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, skutkiem orzeczenia rozwodu następuje ustanie małżeństwa. Innymi słowy orzeczenie rozwodu prawomocnym wyrokiem sądu skutkuje utratą statusu małżonka. W momencie śmierci byłego męża w październiku 2015 r. nie była Pani jego małżonką, ponieważ małżeństwo ustało wcześniej wskutek rozwodu. W konsekwencji nie jest Pani uprawniona do spadku po mężu z mocy ustawy i nie może Pani nabyć udziału ½ we współwłasności nieruchomości w drodze dziedziczenia.

Dziedziczenie przez byłego małżonka jest możliwe tylko w przypadku, gdy zostanie on ustanowiony spadkobiercą w testamencie. Jednakże z oczywistych względów ustanawianie byłych małżonków spadkobiercami testamentowymi jest w praktyce niespotykane.

Nabycie udziału 1/2 we współwłasności nieruchomości, który wchodził w skład majątku męża, będzie możliwe przykładowo poprzez zawarcie umowy sprzedaży ze spadkobiercami małżonka.

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼