Indywidualne Porady Prawne
Tomasz Krupiński • Opublikowane: 2018-02-23 • Aktualizacja: 2021-04-07
Sprawa dotyczy mieszkania komunalnego. Proszę o informację, czy po śmierci brata, który był głównym najemcą mieszkania komunalnego, ja jako siostra mogę ubiegać się o najem tego mieszkania (brat był samotny, bez dzieci, żony). Ja nie posiadam żadnego mieszkania na własność. Mieszkałam w tym mieszkaniu przez 30 lat razem z bratem i rodzicami. Najpierw zmarł tata (mama weszła w posiadanie tego mieszkania). Po śmierci mamy gmina podpisała umowę najmu tylko z bratem. Brat zmarł 2 lata temu. Ja nie zdałam tego mieszkania. Gmina nie upomina się o to mieszkanie(przynajmniej na razie). Mieszkanie jest do generalnego remontu, nic nie mogę w nim zrobić, gdyż w każdej chwili gmina może upomnieć się o zwrot mieszkania. Obecnie nie mieszkam w tym mieszkaniu, a jedynie przebywam (brak ciepłej wody).
Nie ma podstaw prawnych, które uzasadniałyby wstąpienie Pani w stosunek najmu po bracie.
Wskazując jako podstawę prawną art. 691§1 i 2 Kodeksu cywilnego, nie jest Pani osobą, która stale zamieszkiwała tam z najemcą do chwili jego śmierci. Celem ostatniej zmiany przepisu art. 691 dokonanej z dniem 10 lipca 2001 r. (ustawą z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego, Dz.U. Nr 71, poz. 733) było zawężenie kręgu osób, które mogą wstąpić w stosunek najmu w miejsce zmarłego najemcy. Do kręgu tych osób aktualnie nie należy rodzeństwo. W judykaturze, w tym również w orzeczeniach Sądu Najwyższego, literalne brzmienie art. 691 § 1 jest rozumiane jednoznacznie, a mianowicie, że „faktyczne wspólne pożycie” oznacza tylko relację, która może istnieć pomiędzy osobami pozostającymi w stosunkach takich, jakie charakteryzują małżonków. Oznacza to zatem pożycie jak w małżeństwie, nawet osób tej samej płci. Tak wypowiedział się Sąd Najwyższy zarówno w powołanych przez Sąd Rejonowy uchwałach z dnia 20 listopada 2009 r. (w sprawie o sygn. akt III CZP 99/09) oraz z dnia 28 grudnia 2012 r. (w sprawie III CZP 65/12), jak również w uchwale z dnia 21 maja 2002 r. (III CZP 26/02, OSNC 2003, nr 2, poz. 20).
Tym samym w art. 691 § 1 w brzmieniu obecnie obowiązującym chodzi o pożycie osób różnych płci niebędących małżonkami, czyli o konkubinat (bo małżonków przepis wymienia osobno), a skoro przepis nie mówi o pożyciu małżeńskim, to chodzi także o pożycie osób tej samej płci pozostających w trwałym związku. Brak jest natomiast podstaw do rozszerzenia tego przepisu na rodzeństwo. W orzecznictwie przyjmuje się jednolicie, że obecnie rozszerzająca wykładnia art. 691 § 1 jest niedopuszczalna (por. powołane wyżej orzeczenia Sądu Najwyższego).
Jedyna możliwość wstąpienia w stosunek najmu po bracie to uzyskanie zgody wynajmującego – gminy.
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) – link do formularza z indywidualną pomocą prawną »
Zapytaj prawnika