Indywidualne porady prawne
• Autor: Małgorzata Zegarowicz-Sobuń
Przed 10 laty, na własną prośbę odszedłem z zawodowej służby wojskowej w stopniu pułkownika. Obecnie, wraz z rodziną, zajmuję mieszkanie wojskowe, przydzielone w 1988 r., jeszcze na starych zasadach. Czy obecnie, już jako emeryt wojskowy, mogę wystąpić do AMW o wypłatę odprawy mieszkaniowej lub świadczenia mieszkaniowego?
Świadczenie mieszkaniowe w myśl art. 21 ustawy z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej przysługuje żołnierzowi zawodowemu od dnia wyznaczenia na pierwsze stanowisko służbowe do dnia zwolnienia z czynnej służby wojskowej. Świadczenie to – obok przydziału kwatery albo innego lokalu mieszkalnego i przydziału miejsca w internacie albo kwaterze internatowej – jest jedną z form prawa do zakwaterowania żołnierza zawodowego.
Zgodnie zaś z art. 23 tejże ustawy odprawa mieszkaniowa przysługuje żołnierzowi:
1) służby stałej:
a) zwalnianemu z zawodowej służby wojskowej, zamieszkałemu w kwaterze, o ile nabył on prawo do emerytury wojskowej lub wojskowej renty inwalidzkiej lub został zwolniony z zawodowej służby wojskowej przed upływem okresu wymaganego do nabycia uprawnień do emerytury wojskowej, w przypadku wypowiedzenia mu stosunku służbowego zawodowej służby wojskowej przez właściwy organ wojskowy. Żołnierzowi, Agencja może zaproponować w zamian za odprawę mieszkaniową, za jego zgodą, lokal zamienny, jeżeli ma taki w swoich zasobach.
b) który do dnia zwolnienia z zawodowej służby wojskowej nie otrzymał decyzji o przydziale lokalu mieszkalnego, z wyłączeniem przypadków, gdy prawo do zakwaterowania nie przysługuje, o ile nabył prawo do emerytury wojskowej lub wojskowej renty inwalidzkiej lub został zwolniony z zawodowej służby wojskowej przed upływem okresu wymaganego do nabycia uprawnień do emerytury wojskowej, w przypadku wypowiedzenia mu stosunku służbowego zawodowej służby wojskowej przez właściwy organ wojskowy;
2) służby kontraktowej zwalnianemu z zawodowej służby wojskowej, o ile nabył prawo do emerytury wojskowej lub wojskowej renty inwalidzkiej, jeżeli inwalidztwo powstało wskutek wypadku pozostającego w związku ze służbą wojskową lub wskutek choroby powstałej w związku ze szczególnymi właściwościami lub warunkami tej służby, z tytułu których przysługują świadczenia odszkodowawcze.
Ustawa nie odnosi się wprost do emerytów, ale nabycie prawa do emerytury wojskowej jest jednym z warunków otrzymania odprawy mieszkaniowej. W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 21 lutego 2017 r., II SA/Wa 1384 (LEX nr 2247624) sąd stwierdził:
„Artykuł 23 ust. 1 ustawy z 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP w brzmieniu ustalonym ustawą, która wprowadziła do obrotu prawnego świadczenie w postaci odprawy mieszkaniowej, ma zastosowanie do żołnierzy służby stałej zwalnianych z zawodowej służby wojskowej poczynając od dnia 1 lipca 2004 r.”
Zobacz również: Wykup mieszkania wojskowego
Odprawa mieszkaniowa nie przysługuje żołnierzowi zawodowemu oraz osobom wspólnie zamieszkałym z nim w dniu jego śmierci, jeżeli żołnierz:
1) skorzystał z uprawnień w przypadkach, gdy nie przysługuje prawo do zakwaterowania
2) został zwolniony z czynnej służby wojskowej na skutek skazania prawomocnym wyrokiem sądu za popełnienie przestępstwa umyślnego;
3) został zwolniony z czynnej służby wojskowej na skutek orzeczenia wydanego w postępowaniu dyscyplinarnym.
Zgodnie z art. 27 – przyznanie emerytury wojskowej, wojskowej renty inwalidzkiej lub wojskowej renty rodzinnej w trybie wyjątkowym, przewidzianym w przepisach o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych i ich rodzin, nie powoduje powstania prawa do kwatery ani świadczeń wynikających z tego prawa. Oznacza to, jak to w wyroku z dnia 15 kwietnia 2011 r. II CSK 512/10 (LEX nr 1027173) stwierdził Sąd Najwyższy: „prawo do odprawy mieszkaniowej wiąże się ze zwolnieniem kwatery i ma umożliwiać z jednej strony jej wykorzystanie dla potrzeb innej uprawnionej osoby, z drugiej zaś stworzenie warunków życia w innym miejscu opuszczającemu ją żołnierzowi zawodowemu, zwalnianemu ze służby wojskowej. Prawo to nie przysługuje, gdy dotychczas zajmowany lokal nie jest kwaterą. W takiej sytuacji zwalniany ze służby żołnierz, który nabył prawo do emerytury, ma prawo do dalszego zajmowania tego lokalu na warunkach najmu (art. 23 ust. 2 ustawy z 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP). Prawo do odprawy mieszkaniowej jest świadczeniem wynikającym z prawa do kwatery. Prawo do kwatery ani prawo do świadczeń wynikających z tego prawa nie powstaje w razie przyznania emerytury wojskowej w trybie wyjątkowym (art. 27 ustawy z 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych RP).”
Zgodnie z wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 19 lutego 2014 r. II SA/Wa 2408/13 (LEX nr 1435420): „Analiza art. 47 ust. 2, ust. 5 i ust. 6 ustawy 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej RP, w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2010 r., prowadzi do wniosku, że realizacja przysługującej żołnierzowi służby stałej zwalnianemu z zawodowej służby wojskowej, zamieszkałemu w kwaterze, o ile nabył on prawo do emerytury wojskowej, odprawy mieszkaniowej, nie następowała z urzędu, gdyż świadczenie to było wypłacane na wniosek. Za przyjęciem powyższego stanowiska przemawia m.in. fakt, iż w świetle art. 47 ust. 2 ustawy, zawarcie umowy mogło nastąpić dopiero po przedstawieniu przez osobę uprawnioną zaświadczenia o nabyciu uprawnień do emerytury wojskowej lub do wojskowej renty inwalidzkiej wydanego przez wojskowy organ emerytalny.”
Zgodnie z art. 47 ustawy – dyrektor oddziału regionalnego Agencji wydaje decyzję o wypłacie odprawy mieszkaniowej nie później niż w terminie 90 dni od dnia złożenia wniosku. Wydanie decyzji następuje po złożeniu wniosku, oświadczenia żołnierza o stanie rodzinnym na dzień wskazany przez żołnierza i przedstawieniu co najmniej jednego z następujących dokumentów:
1) zaświadczenia o nabyciu uprawnień do emerytury wojskowej lub do wojskowej renty inwalidzkiej wydanego przez wojskowy organ emerytalny;
2) zaświadczenia o przyczynach zwolnienia z zawodowej służby wojskowej wydanego przez dowódcę jednostki wojskowej, w której żołnierz zawodowy pełnił służbę wojskową, jeżeli nie nabył prawa do emerytury wojskowej lub nie uzyskał uprawnień do wojskowej renty inwalidzkiej;
3) zaświadczenia o związku śmierci żołnierza ze służbą wojskową wydanego przez właściwy organ wojskowy;
4) decyzji o zwolnieniu z zawodowej służby wojskowej wraz z zaświadczeniem o wysłudze lat, od której jest uzależniona wysokość dodatku za długoletnią służbę wojskową, wydanym przez właściwy organ wojskowy, jaką żołnierz zawodowy będzie posiadał w ostatnim dniu pełnienia zawodowej służby wojskowej.
Ustawa nie przewiduje terminu na złożenie wniosku, a jedynie termin 90-dniowy dotyczący rozpoznania wniosku.
Odmowa przyjęcia odprawy mieszkaniowej lub niezłożenie dokumentów w terminie 90 dni od dnia zwolnienia z zawodowej służby wojskowej, nie zwalnia z obowiązku opróżnienia lokalu.
Zwolnienie kwatery powinno nastąpić w terminie 30 dni od dnia wypłaty odprawy mieszkaniowej albo od dnia zwolnienia z zawodowej służby wojskowej, w przypadku wypłaty odprawy przed zakończeniem służby wojskowej, albo 90 dni od dnia zwolnienia z zawodowej służby wojskowej, w przypadku odmowy przyjęcia odprawy lub niezłożenia w tym terminie dokumentów o wypłatę odprawy mieszkaniowej.
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Indywidualne porady prawne
O autorze: Małgorzata Zegarowicz-Sobuń
Radca prawny, absolwentka Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego im. Jana Pawła II w Lublinie. Aplikację radcowską ukończyła przy Okręgowej Izbie Radców Prawnych w Białymstoku. Jako radca prawny pragnie rozwijać się zawodowo oraz służyć pomocą klientom. Interesuje się prawem rodzinnym, spadkowym, prawem pracy, spółdzielczym, mieszkaniowym, a także prawem karnym. Prowadzi własną kancelarię prawną w Suwałkach, a prywatnie pasjonuje się kuchnią, dekoracją wnętrz oraz poznawaniem nowych krajobrazów.
Zapytaj prawnika