Indywidualne porady prawne
• Opublikowane: 2022-12-30 • Autor: Janusz Polanowski
Mam pytanie odnośnie upoważnienia do wykupienia mieszkania komunalnego. Moja mama jest głównym najemcą, ale przebywa za granicą, tylko ja mieszkam i jestem w tym mieszkaniu zameldowany. Chcielibyśmy je wykupić, ale z powodów zdrowotnych mama nie może w najbliższym czasie przyjechać do Polski. Czy jest możliwość upoważnienia mnie do załatwienia wszystkich spraw związanych z wykupem mieszkania?
To, co często określa się „upoważnieniem”, jest pełnomocnictwem – art. 98 i następne Kodeksu cywilnego (K.c.); w wielu sytuacjach wystarczy udzielenie pełnomocnictwa w tak zwanej zwykłej formie pisemnej. W umownym obrocie nieruchomościami (art. 46 K.c.) wymaga się zachowania formy aktu notarialnego (art. 158 K.c.) – ta forma prawna wymagana jest pod rygorem nieważności (art. 73 K.c.); w związku z tym pełnomocnictwo (np. do umownego nabycia lub do umownego zbycia nieruchomości) powinno zostać udzielone w formie aktu notarialnego (art. 99 K.c.). Gdyby Pańska mama miała być reprezentowana przez Pana przy zakupie mieszkania, to pełnomocnictwa należałoby udzielić w formie aktu notarialnego. Być może w sprawach organizacyjnych (zwłaszcza przygotowawczych) w związku z (aktualnie) ewentualną transakcją wystarczyłoby udzielenie pełnomocnictwo w tak zwanej zwykłej formie pisemnej; w grę mogłoby wchodzić także oficjalne (np. notarialne) poświadczenie podpisu – oficjalne (w tym notarialne) poświadczenie podpisu proszę odróżniać od formy aktu notarialnego.
Prawnie dopuszczalne jest udzielenie pełnomocnictwa również przez polskiego obywatela przebywającego poza granicami Polski. W grę mogą wchodzić różne warianty w zakresie formy prawnej. Ponadto należałoby podjąć decyzję co do tego, jakie pełnomocnictwo miałoby zostać udzielone (ogólne albo szczególne) i jaka miałaby być treść pełnomocnictwa.
Pierwszym wariantem byłoby udzielenie pełnomocnictwa w tak zwanej zwykłej formie pisemnej – jednak forma pisemna (nawet z podpisem oficjalnie poświadczonym) byłaby niewystarczająca do reprezentowania mocodawcy przy umownym przeniesieniu własności nieruchomości. Podpisanie dokumentu z treścią pełnomocnictwa i przysłanie go powinno wystarczyć do zachowania tak zwanej zwykłej formy pisemnej.
Poświadczenia podpisu mogłaby dokonać polska placówka konsularna; w części placówek konsularnych sporządza się akty notarialne (np. z treścią pełnomocnictwa); opłaty konsularne na ogół są dość wysokie. Te dwa warianty były realizowane w ramach prawa polskiego.
Kolejne warianty – poświadczenie podpisu przez instytucję zagraniczną lub udzielenie pełnomocnictwa w formie aktu notarialnego przez zagranicznego notariusza (publicznego) – to warianty z zakresu prawa obcego (z perspektywy prawa w Polsce obowiązującego). Proszę zwrócić uwagę na to, że dla możliwości użycia w obiegu prawnym w jednym państwie (np. w Polsce) dokumentu publicznego sporządzonym w innym państwie należy nie tylko dokonać oficjalnego tłumaczenia (w Polsce: tłumaczenia przysięgłego) oraz uzyskać oficjalne poświadczenie dokumentu przez władze państwa, w którym dokument (np. akt notarialny) sporządzono; często oficjalne poświadczenie dokumentu (w celach użycia go w obrocie prawnym zagranicznym) dokonuje się przy pomocy klauzuli o nazwie „apostille”. Zarówno skorzystanie z usług konsularnych, jak i np. skorzystanie z pomocy zagranicznego notariusza wiązałoby się z kosztami.
Proszę zwrócić uwagę na (przynajmniej potencjalną) delikatność sytuacji. Chodzi o mieszkanie komunalne (czyli prawdopodobnie należące do określonej gminy). Zbywanie mieszkań komunalnych najemcom często wiąże się z udzielaniem bonifikat (od ceny rynkowej); dotyczące tych zagadnień przepisy zawarto w ustawie o gospodarce nieruchomościami oraz w aktach prawa miejscowego (głównie w uchwałach rad gmin).
Nie tylko w przypadku mieszkań komunalnych proszę brać pod uwagę art. 6882 K.c., który stanowi: „Bez zgody wynajmującego najemca nie może oddać lokalu lub jego części do bezpłatnego używania ani go podnająć. Zgoda wynajmującego nie jest wymagana co do osoby, względem której najemca jest obciążony obowiązkiem alimentacyjnym”. W dodatku z najmem mieszkań komunalnych związane są określone rygory – szczególnie uregulowane w ustawie o ochronie praw lokatorów… oraz w aktach prawa miejscowego przez gminę stanowionych (zwłaszcza w uchwałach rad gmin). W różnych sytuacjach, np. związanych ze staraniami o tak zwane wykupienie mieszkania komunalnego, zdarza się sprawdzanie sytuacji tego, kto z mieszkania korzysta. Proponuję zwrócić uwagę na to, że brak kontaktu bezpośredniego z Pańską mamą (jako najemcą) może wzbudzić czujność i chęć sprawdzenia sytuacji.
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Indywidualne porady prawne
Zapytaj prawnika