• Autor: Anna Sufin
Pod koniec okresu najmu mieszkania właściciel lokalu mieszkalnego przedstawił mi (najemcy) rachunki rozliczające media za ostatnie 28 miesięcy z kwotą do dopłaty na poziomie 5000 zł. Umowa określa, iż wynajmujący będzie rozliczał media co 12 miesięcy, co nie miało miejsca. Jako najemca, zgodnie z umową, regularnie wpłacałam zaliczki na media w kwocie 300 zł miesięcznie. W obecnej sytuacji wynajmujący zaskoczył mnie wysoką kwotą dopłaty, a ja nie miałam świadomości, iż przekraczam koszty mediów ponad 300 zł (brak informacji w trybie co 12 miesięcy) i w związku z tym nie mogłam „rozłożyć” tej kwoty, regularnie dopłacając za media; nie mogłam podjąć środków zaradczych w postaci świadomego oszczędzania na mediach; zostałam pozbawiona prawa do decyzji o nieprzedłużaniu umowy najmu z wścielę (z uwagi na zbyt wysokie koszty eksploatacji) – a w międzyczasie zawarliśmy kilka aneksów przedłużających okres najmu. Czy z tym da się coś zrobić? Czy właściwe (reprezentowany przez zarządcę) mógł zaniechać 12-miesięcznego okresu rozliczeń ze mną bez żadnego skutku ze szkodą dla mnie – bo naraził na nieświadomie ponoszone koszty, czemu nie mogłam przedsięwziąć? Jak z tego wybrać? Czuję się potraktowana niesprawiedliwie, z pominięciem zasady równości obu stron umowy. Co można zaproponować właścicielowi mieszkania na tym etapie pertraktacji?
Zasady ponoszenia innych opłat niż czynsz w przypadku najmu lokali mieszkalnych reguluje ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 611) – dalej: „ustawa”.
Przede wszystkim należy wskazać, że ustawa wyodrębnia trzy odrębne kategorie: czynsz, inne opłaty za korzystanie z lokalu oraz opłaty niezależne od właściciela.
Zgodnie z art. 9 ust. 5 ustawy „w stosunkach najmu oprócz czynszu wynajmujący może pobierać jedynie opłaty niezależne od właściciela, a w wypadku innych tytułów prawnych uprawniających do używania lokalu, oprócz opłat za używanie lokalu, właściciel może pobierać jedynie opłaty niezależne od właściciela, z zastrzeżeniem ust. 6”.
Definicję opłat niezależnych od właściciela zawiera art. 2 ust. 1 pkt 8 ustawy, który stanowi że „pod tym pojęciem należy rozumieć opłaty za dostawy do lokalu energii, gazu, wody oraz odbiór ścieków, odpadów i nieczystości ciekłych”. Opłaty te muszą być wykazane i muszą odpowiadać rzeczywistym kosztom dostarczenia do danego lokalu energii, gazu, wody itd.
Prawo pobierania opłat jest obwarowane zastrzeżeniem zawartym w art. 9 ust. 6 ustawy, zgodnie z którym opłaty niezależne od właściciela mogą być przez właściciela pobierane tylko wówczas, gdy korzystający z lokalu nie ma zawartej umowy bezpośrednio z dostawcą mediów lub dostawcą usług.
Zobacz również: Wypowiedzenie mieszkania w trybie natychmiastowym
W myśl art. 9 ust. 2 ustawy w razie podwyższania opłat niezależnych od właściciela jest on obowiązany do przedstawienia lokatorowi na piśmie zestawienia opłat wraz z przyczyną ich podwyższenia. Lokator obowiązany jest opłacać podwyższone opłaty tylko w takiej wysokości, jaka jest niezbędna do pokrycia przez właściciela kosztów dostarczenia do lokalu używanego przez lokatora dostaw.
Poza wyżej powołanymi regulacjami ustawa nie określa szczegółowych zasad pobierania i rozliczania przez strony stosunku najmu tzw. opłat za media. Strony mogą zatem, opierając się na zasadzie swobody umów, przyjąć dowolny model rozliczania tych opłat.
Z treści załączonej umowy wynika, że do obowiązków najemcy należało płacenie czynszu w wysokości oraz opłat za energię elektryczną, zużycie zimnej i ciepłej wody oraz ścieków i ogrzewanie – wg liczników i/lub faktur. Na poczet ww. opłat najemca zobowiązany był uiszczać co miesiąc zaliczki w kwocie 300 zł. Opłaty za media miały być rozliczane co 12 miesięcy.
Z opisu stanu faktycznego wynika, że w trakcie obowiązywania umowy wynajmujący nie rozliczał opłat za media. Dopiero przed zakończeniem jej obowiązywania przedstawił zestawienie obejmujące opłaty poniesione w okresie ostatnich 28 miesięcy.
Niewątpliwie na Pani jako najemcy lokalu mieszkalnego ciążył na mocy umowy obowiązek ponoszenia opłat za energię elektryczną, ogrzewanie, wodę i ścieki. Rachunki miały być regulowane bezpośrednio przez wynajmującego. Oczywistym jest, że jeżeli nie zdecydowali się Państwo na przepisanie liczników na najemcę, wynajmujący zobowiązany był gromadzić faktury (rachunki) i przedkładać je Pani w celu dokonania rozliczenia. W umowie zawarto lakoniczny zapis, zgodnie z którym „Opłaty za media będą rozliczane co 12 miesięcy”. Wynajmujący nie wywiązywał się z tego obowiązku.
W mojej ocenie zaniechanie dokonania tych rozliczeń przez wynajmującego nie zwalnia Pani, niestety, z obowiązku uiszczenia należności z tytułu opłat za media. Należności te nie uległy przedawnieniu. Z samej umowy nie wynika również, jakoby zaniechanie dokonania rozliczeń w okresach dwunastomiesięcznych miało działać „na korzyść” najemcy. Oczywiście można by się „pokusić” o takie rozwiązanie, wdając się w spór z wynajmującym. W toku postępowania sądowego musiałaby Pani jednak udowodnić, że taka właśnie była intencja obu stron w rozumieniu tego zapisu umowy.
Zdecydowanie rozsądniej byłoby, nie wdając się w spór z właścicielem mieszkania, podjąć próbę wynegocjowania jakiegoś korzystnego dla Pani rozwiązania (np. rozłożenia należności na raty czy „umorzenia” części żądanej kwoty). Takie rozwiązanie warto byłoby spisać w formie ugody pozasądowej.
Sytuacja, w której najemca zostaje obciążony wysoką dopłatą za media po wielu miesiącach braku rozliczeń, jest trudna i budzi uzasadnione poczucie niesprawiedliwości. Choć najemca zobowiązany jest do pokrycia rzeczywistych kosztów mediów, to zaniedbanie właściciela w zakresie terminowego rozliczania opłat utrudniało świadome gospodarowanie zużyciem oraz planowanie budżetu. Warto w takiej sytuacji dążyć do polubownego rozwiązania sprawy, na przykład poprzez negocjację rozłożenia należności na raty lub częściowe umorzenie długu. Taka ugoda może okazać się korzystniejsza dla obu stron niż ewentualny spór sądowy.
Jeśli znalazłeś się w trudnej sytuacji związanej z najmem mieszkania, wysokimi dopłatami za media lub innymi problemami prawnymi dotyczącymi nieruchomości, skorzystaj z profesjonalnych porad prawnych online. Nasi doświadczeni prawnicy przeanalizują Twoją umowę, wskażą możliwe rozwiązania i pomogą w negocjacjach z właścicielem. Dzięki szybkiemu i wygodnemu dostępowi do porady prawnej online możesz podjąć świadome decyzje i skutecznie zadbać o swoje prawa – bez wychodzenia z domu.
1. Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego - Dz.U. 2001 nr 71 poz. 733
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Anna Sufin
Radca prawny.
Zapytaj prawnika