Jak uzyskać prawo własności do mieszkania przydzielonego byłemu mężowi?
• Data: 2024-08-08 • Autor: Katarzyna Talkowska-Szewczyk
Jaka jest możliwość zmiany mieszkania lokatorskiego na własnościowe? Na przydziale z 1979 jestem ja i były mąż (nigdy nie był członkiem spółdzielni). W 1983 wzięłam rozwód i mąż się wymeldował. Byłam szczęśliwa, że go nie ma. Zabrał z mieszkania meble, a ja w nim zostałam, w wyroku nie ma podziału majątku. Od 1999 r. jest zameldowany drugi mąż. O byłym mężu wiem tyle, że około 25 lat temu wyjechał za granicę i słuch po nim zaginął. W spółdzielni każą mi przynieść zrzeczenie się byłego męża do mieszkania. A ja nawet nie wiem, czy on żyje. Proszę o podpowiedź, co mogę zrobić?
Wspólność majątkowa
W pierwszej kolejności wskazać należy, że od dnia 5 marca 1964 r. do 20 stycznia 2005 r. obowiązywał przepis art. 31 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2020 r., poz. 1359) w następującym brzmieniu: „z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa obejmująca ich dorobek (wspólność ustawowa). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością stanowią majątek odrębny każdego z małżonków”. Nadto zgodnie z art. 32 § 1 „dorobkiem małżonków są przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności ustawowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich. W szczególności stanowią dorobek małżonków:
1) pobrane wynagrodzenie za pracę oraz za inne usługi świadczone osobiście przez któregokolwiek z małżonków;
2) dochody z majątku wspólnego, jak również z odrębnego majątku każdego z małżonków”.
Skoro były małżonek był na przydziale, to jest on traktowany tak, jakby przysługiwało mu prawo. Jedyną możliwością jest przeprowadzenie przez Panią podziału majątku wspólnego. Bez tego orzeczenia spółdzielnia nie dokona żądanych przez Panią czynności prawnych.Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›
Próba kontaktu z byłym mężem
Proponuję zatem następujące rozwiązania:
- Próba skontaktowania się z krewnymi/przyjaciółmi byłego małżonka – jest to najprostszy sposób uzyskania do niego kontaktu oraz potwierdzenia faktu, że żyje. Po uzyskaniu namiarów sugerowałabym kontakt z byłym małżonkiem oraz wskazanie mu, że zachodzi konieczność przeprowadzenia podziału majątku wspólnego. Zaznaczyłabym, że wiele lat temu został dokonany podział, na podstawie którego on zabrał ruchomości, a Pani zobowiązała się do ponoszenia ciężaru utrzymania nieruchomości. Zatem nie będzie Pani żądać od niego zwrotu kosztów utrzymania tej nieruchomości w zamian za dokonanie podziału majątku wspólnego poprzez przyznanie na Pani rzecz spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu bez spłat i dopłat. W przeciwnym razie wystąpi Pani o zwrot ponoszonych kosztów.
- W przypadku, gdy uzyska Pani informacje, że były małżonek nie żyje – należy skontaktować się z jego spadkobiercami, a jeśli nie zostali ustanowieni to należy złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po zmarłym. Może Pani to zrobić jako osoba mająca interes prawny w rozstrzygnięciu. Pani interes prawny polega na tym, że musi Pani przeprowadzić podział majątku wspólnego. Jeśli spadkobiorcy zostaną już ustalenia, to wówczas kontaktuje się Pani z nimi i powtarza taką samą propozycję jak w pkt. 1
Porozumienie w sprawie zrzeczenia się mieszkania
Jeżeli w tych dwóch sytuacjach uda się porozumieć, to należy sporządzić porozumienie, w którym będzie wskazane w jaki sposób należy dokonać podziału majątku wspólnego, które to porozumienie będzie stanowiło załącznik do wniosku do sądu o przeprowadzenie podziału majątku wspólnego. Co do zasady od wniosku pobiera się opłatę stałą w wysokości 1000 zł zgodnie z art. 38 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. z 2022 r., poz. 1125). Jednakże gdy zostanie zawarte porozumienie, to opłata ta będzie wynosiła 300 zł. Oczywiście można również przeprowadzić podział majątku u notariusza, ale wówczas wysokość taksy notarialnej będzie liczona od wartości majątku wspólnego.
Zdobywanie informacji o byłym mężu
W przypadku gdy nie uda się ustalić kontaktu do byłego małżonka, to wówczas należy wystąpić do urzędu stanu cywilnego ostatniego jego miejsca zamieszkania, czy posiadają informacje na temat zgonu. Do takiego wniosku należy dołączyć odpis wyroku rozwodowego oraz wskazanie, że ma Pani interes prawny w uzyskaniu takiej informacji z uwagi na konieczność założenia sprawy o przeprowadzenie podziału majątku wspólnego.
Jeżeli uzyska Pani informacje, że żyje (lub brak informacji o zgonie), to wówczas należy ustalić adres pana. W tej sytuacji warto zwrócić się do gminy ostatniego miejsca zamieszkania z wnioskiem o udostępnienie danych co do ostatniego znanego miejsca pobytu. Również należy wykazać, że ma Pani interes prawny w uzyskaniu informacji.
Gdy nie uda się ustalić adresu, pod którym przebywa były mąż, to wówczas kieruje Pani do sądu wniosek o podział majątku wspólnego z wnioskiem o ustanowienie kuratora dla nieznanego z miejsca pobytu byłego małżonka. Należy wskazywać wówczas na konieczność przeprowadzenia podziału majątku wspólnego na Pani rzecz bez spłat i dopłat z uwagi na dokonanie częściowego podziału majątku wspólnego wiele lat temu oraz ponoszenie jedynie przez Panią kosztów utrzymania nieruchomości. Jeżeli sąd nie uwzględni podziału bez spłat i dopłat i zasądzi od Pani jakąś kwotę z tego tytułu, to wówczas wpłaca ją Pani na depozyt sądowy, a gdy nie zostanie od odebrany (należy to założyć), to zostanie od Pani zwrócony na wniosek.
Niestety, aby dokonać zamierzonej przez Panią czynności konieczne jest legitymowanie się orzeczeniem sądu/ugodą sądowa dotyczącą podziału majątku wspólnego.Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›
Przykłady
Podsumowanie
W artykule omówiono trudności związane z przekształceniem mieszkania lokatorskiego na własnościowe w przypadku, gdy były małżonek jest współwłaścicielem, ale nie można go zlokalizować. Przedstawiono różne sposoby rozwiązania problemu, takie jak kontakt z rodziną i znajomymi, wniosek o stwierdzenie nabycia spadku oraz ustanowienie kuratora. Kluczowe jest przeprowadzenie podziału majątku wspólnego, co pozwoli na prawne uregulowanie statusu mieszkania.
Oferta porad prawnych
Jeśli potrzebujesz pomocy prawnej online lub wsparcia w sporządzaniu pism związanych z podziałem majątku i przekształceniem mieszkania, skontaktuj się z nami - oferujemy profesjonalne doradztwo i szybkie rozwiązania dostosowane do Twoich potrzeb. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
Źródła:
1. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy - Dz.U. 1964 nr 9 poz. 59
2. Ustawa z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych - Dz.U. 2005 nr 167 poz. 1398
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
prawnicy z dużym doświadczeniem
Zapytaj prawnika
Najnowsze
Zadaj pytanie »
» Woda z dachu zalewa taras, rękojmia za wadliwą nieruchomość
» Ograniczony dostęp do strychu we wspólnocie mieszkaniowej
» Sprzedaż mieszkania TBS po partycypacji
» Jak przyjąć spadek, by nie stracić mieszkania od miasta?
» Wynajem mieszkania kupionego na cele mieszkaniowe i niezgłoszenie najmu do urzędu skarbowego
