Dofinansowanie na zakup mieszkania dla pracownika Służby Granicznej

Dofinansowania dla pracowników służby granicznej

Podstawę prawną stanowi: ustawa z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej, Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 maja 2011 r. w sprawie wysokości i warunków przyznawania funkcjonariuszowi Straży Granicznej równoważnika pieniężnego w zamian za umundurowanie, Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 8 lipca 2016 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego lub domu przez funkcjonariuszy Straży Granicznej.

W zapytaniu chodzi o dofinansowaniem na zakup mieszkania dla pracownika Służby Granicznej. W tym miejscu należy rozróżnić dwie instytucje: równoważnik pieniężny za brak lokalu oraz dofinansowanie za zakup mieszkania.

Zgodnie z art. 96 ustawy o SG:

„1. Funkcjonariuszowi przysługuje równoważnik pieniężny, jeżeli on sam lub członkowie jego rodziny nie posiadają lokalu mieszkalnego w miejscu pełnienia służby lub w miejscowości pobliskiej.

2. Minister właściwy do spraw wewnętrznych, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw finansów publicznych, określi, w drodze rozporządzenia, wysokość oraz warunki przyznawania i zwracania równoważnika pieniężnego, o którym mowa w ust. 1, uwzględniając osoby uprawnione do jego otrzymania, wysokość równoważnika, wzory wymaganych dokumentów, podmioty właściwe do jego przyznania i wypłaty lub odmowy przyznania oraz sposób postępowania w przypadku wystąpienia zbiegu uprawnień do jego otrzymania.”

Wsparcie finansowe w postaci równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego udzielane któremukolwiek z małżonków (funkcjonariuszy), pochodzące ze środków publicznych, uwzględnia nie tylko samego funkcjonariusza, lecz całą jego rodzinę. Prawo funkcjonariusza do pobierania równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego ulega skonsumowaniu, jeżeli skorzysta z niego jedno z małżonków, będących funkcjonariuszami i nie ma znaczenia fakt, że pełnią służbę w różnych formacjach mundurowych (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego siedziba w Warszawie z dnia 20 marca 2015 r. II SA/Wa 1572/14).

Przepis art. 96 ust. 1 ustawy z dnia z 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 234. poz. 1997 ze zm.) należy interpretować w powiązaniu z innymi przepisami rozdziału 12 ustawy „Mieszkania funkcjonariuszy Straży Granicznej”, jako integralną jego część. Z przepisu tego wynika, że równoważnik pieniężny przysługuje funkcjonariuszowi, jeżeli on sam lub członkowie jego rodziny nie posiadają lokalu mieszkalnego w miejscu pełnienia służby lub w miejscowości pobliskiej. Funkcjonariusz ma uprawnienia do równoważnika pieniężnego, jeżeli posiadany przez niego lokal nie zabezpiecza przysługujących mu norm zaludnienia. Funkcjonariusz, spełniający ustawowe warunki przewidziane w art. 96 ust. 1 ustawy o Straży Granicznej, może zatem żądać przyznania mu równoważnika za cały przysługujący mu okres, dopóki nie nastąpi przedawnienie takiego roszczenia. Przepis § 2 pkt 5 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie wysokości i warunków przyznawania funkcjonariuszom Straży Granicznej równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego oraz szczegółowych warunków jego zwrotu, a także sposobu postępowania w przypadku wystąpienia zbiegu uprawnień do jego otrzymania (Dz. U. Nr 118, poz. 1014 ze zm.) należy interpretować w ten sposób, że wniosek, o którym mowa w tym przepisie, warunkuje jedynie możliwość realizacji przedmiotowego uprawnienia, nie wyznacza natomiast granic okresu, za który świadczenie przysługuje. Równoważnik pieniężny za brak lokalu mieszkalnego w miejscu pełnienia służby stałej lub w miejscowości pobliskiej przyznaje się w drodze decyzji administracyjnej po złożeniu wspomnianego oświadczenia mieszkaniowego, ale za okres od daty istnienia ustawowych przesłanek do jego otrzymania przez funkcjonariusza (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego siedziba w Warszawie z dnia 14 maja 2013 r. II SA/Wa 229/13).

Zawarcie przez funkcjonariusza Straży Granicznej umowy najmu z osobą prywatną nie spełnia przesłanek posiadania lokalu określonych w § 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie wysokości i warunków przyznawania funkcjonariuszom Straży Granicznej równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego oraz szczegółowych warunków jego zwrotu, a także sposobu postępowania w przypadku wystąpienia zbiegu uprawnień do jego otrzymania (Dz. U. z 2002 r. Nr 118, poz. 1014). Nie niweczy tym samym uprawnienia funkcjonariusza Straży Granicznej do równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego. Posiadanie przez funkcjonariusza lokalu mieszkalnego w miejscu pełnienia służby lub miejscowości pobliskiej, w wyniku którego uznać należy, że nie przysługuje już temu funkcjonariuszowi równoważnik pieniężny, o którym mowa w art. 96 ust. 1 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (t.j. Dz.U. z 2011 r. Nr 116, poz. 675). rozumiane być powinno jako realna możliwość zaspokojenia przez funkcjonariusza jego potrzeb mieszkaniowych w granicach przysługujących mu norm, wynikająca z tytułu prawnego do lokalu. Celem przepisów zawartych w rozdziale 12 ustawy, w tym również jej art. 96 ust. 1 jest zapewnienie funkcjonariuszom zaspokojenia ich potrzeb mieszkaniowych niezbędnych do prawidłowego wykonywania obowiązków (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 lutego 2013 r. I OSK 1216/12).

Równoważnik pieniężny

Szczegółowe warunki przyznawania równoważnika pieniężnego zostały unormowane w rozporządzeniu ministra spraw wewnętrznych i administracji w sprawie wysokości i warunków przyznawania funkcjonariuszom straży granicznej równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego oraz szczegółowych warunków jego zwrotu, a także sposobu postępowania w przypadku wystąpienia zbiegu uprawnień do jego otrzymania z dnia 28 czerwca 2002 r. Zgodnie z § 1: „Równoważnik pieniężny za brak lokalu mieszkalnego przyznaje się funkcjonariuszowi Straży Granicznej w służbie stałej, zwanemu dalej »funkcjonariuszem«, jeżeli w miejscu pełnienia służby lub w miejscowości pobliskiej on sam lub członek jego rodziny nie posiada:

1) lokalu mieszkalnego przydzielonego na podstawie decyzji administracyjnej o przydziale lokalu,

2) spółdzielczego lokalu mieszkalnego,

3) lokalu mieszkalnego wchodzącego w skład mieszkaniowego zasobu gminy lub innych jednostek samorządu terytorialnego oraz stanowiącego własność Skarbu Państwa lub państwowych osób prawnych,

4) domu jednorodzinnego, domu mieszkalno-pensjonatowego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość,

5) lokalu mieszkalnego wchodzącego w skład zasobów towarzystwa budownictwa społecznego,

6) tymczasowej kwatery.”

W świetle § 2: „Równoważnik pieniężny za brak lokalu mieszkalnego przyznaje się funkcjonariuszowi pod warunkiem, że:

1) nie utracił lub nie zrzekł się prawa do zajmowanego dotychczas lokalu mieszkalnego lub domu, o których mowa w § 1 pkt 1-5,

2) nie otrzymał pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego lub domu, o którym mowa w § 1 pkt 2 i 4, ze środków budżetu państwa, z wyjątkiem funkcjonariusza przeniesionego do służby w miejscowości innej niż pobliska,

3) jego małżonek nie otrzymał pomocy, o której mowa w pkt 2,

4) nie odmówił bezzasadnie przyjęcia lokalu mieszkalnego, który odpowiadał przysługującym mu normom zaludnienia oraz znajdował się w należytym stanie technicznym i sanitarnym,

5) wystąpił do właściwego organu z wnioskiem o przydział lokalu mieszkalnego albo tymczasowej kwatery.

§ 7 Funkcjonariusz jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić o każdej zmianie mającej wpływ na uprawnienie do otrzymania równoważnika pieniężnego za brak lokalu mieszkalnego albo na jego wysokość. Zawiadomienia dokonuje się poprzez złożenie oświadczenia mieszkaniowego, o którym mowa w § 5.”

Na gruncie § 8 ust. 1: „Kwoty równoważnika pieniężnego wypłacone za brak lokalu mieszkalnego podlegają zwrotowi w razie ich nienależnego pobrania na skutek:

1) podania nieprawdziwych danych w oświadczeniu, o którym mowa w § 5, mających wpływ na istnienie uprawnienia do tego równoważnika lub na jego wysokość,

2) niewykonania obowiązku, o którym mowa w § 7,

3) zaistnienia innych okoliczności uzasadniających zwrot nienależnie otrzymanego świadczenia.”

W odniesieniu do dofinansowania, należy sięgnąć do art. 98 ust. 1 i 2 ustawy. Zgodnie z którym:

„1. Funkcjonariuszowi, który nie otrzymał lokalu mieszkalnego na podstawie decyzji administracyjnej o przydziale, przysługuje pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej lub towarzystwie budownictwa społecznego albo domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość.

2. Pomoc finansowa, o której mowa w ust. 1, podlega zwrotowi w przypadku:

1) jej wypłaty jako nienależnego świadczenia;

2) zwolnienia funkcjonariusza ze służby przed upływem 10 lat służby, jeżeli nie nabył uprawnień do emerytury policyjnej albo policyjnej renty inwalidzkiej lub prawa do świadczeń pieniężnych z ubezpieczeń emerytalnych i rentowych;

3) skazania funkcjonariusza prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne lub przestępstwo skarbowe umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego, popełnione w związku z wykonywaniem czynności służbowych i w celu osiągnięcia korzyści majątkowej lub osobistej, albo za przestępstwo określone w art. 258 Kodeksu karnego lub wobec którego orzeczono prawomocnie środek karny pozbawienia praw publicznych za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe.”

§ 5 rozporządzenia przewiduje, iż: „Pomoc finansowa podlega cofnięciu, jeżeli funkcjonariusz:

1) zrezygnuje z jej otrzymania;

2) zostanie zawieszony w czynnościach służbowych;

3) zostanie tymczasowo aresztowany.”

Na marginesie wskazuję, iż organ, wydając decyzję o dofinansowaniu do przyznania mieszkania, powinien badać przesłanki określone w art. 92, zgodnie z którym:

„1. Funkcjonariuszowi w służbie stałej przysługuje prawo do lokalu mieszkalnego w miejscowości, w której pełni służbę, lub w miejscowości pobliskiej, z uwzględnieniem liczby członków rodziny oraz ich uprawnień wynikających z przepisów odrębnych.

1a. Jeżeli w miejscowości, w której funkcjonariusz pełni służbę, lub w miejscowości pobliskiej nie ma możliwości zrealizowania prawa, o którym mowa w ust. 1, funkcjonariusz może otrzymać tymczasową kwaterę na okres pełnienia służby w tej miejscowości.

2. Funkcjonariusz w służbie przygotowawczej może otrzymać tymczasową kwaterę.

3. Miejscowością pobliską, o której mowa w ust. 1, jest miejscowość, od której granic administracyjnych najkrótsza odległość drogą publiczną do granic administracyjnych miejscowości pełnienia służby nie przekracza 30 km.”

W sytuacji, gdy funkcjonariusz Straży Granicznej sam zapewnił sobie prawo do lokalu, spełnienie warunków określonych w art. 92 ust. 1 w zw. z art. 98 ust. 1 ustawy z dnia 12 października 1990 r. o Straży Granicznej (Dz. U. z 2002 r. Nr 171, poz. 1399) należy oceniać na dzień uzyskania lokalu, z którym wiąże się pomoc finansowa, o którą ubiega się funkcjonariusz (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 9 stycznia 2007 r. I OSK 215/06).

Podsumowując, niezwłocznie po zakupie lokalu mieszkalnego powinna Pani zgłosić ten fakt. Jeśli Pani tego nie zrobi, organ wyda decyzję o zwrocie równoważnika pieniężnego za okres po zakupie mieszkania. Jeżeli chodzi o decyzję o dofinansowaniu (pomocy finansowej) na zakup mieszkania, to brane są pod uwagę okoliczności występujące w momencie jej wydawania. Obowiązek zwrotu mogą powodować tylko przyczyny określone w art. 98 ust. 2 i § 5 rozporządzenia (takie, jak np. zawieszenie w czynnościach służbowych czy też tymczasowe aresztowanie). Natomiast podstawą zwrotu przyznanego dofinansowania nie może być zawarcie związku małżeńskiego.

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.