Jak sprzedać mieszkanie osoby całkowicie ubezwłasnowolnionej?

Rozporządzenie majątkiem osoby całkowicie ubezwłasnowolnionej

Aby dokonać jakiegokolwiek rozporządzenia majątkiem mamy, w pierwszej kolejności potrzebne będzie uzyskanie zgody sądu. Nie ma więc znaczenia, czy chce Pan sprzedać mieszkanie, dokonać darowizny na swoją osobę lub jeszcze w inny sposób rozporządzić nieruchomością – aby tego dokonać, każdorazowo należy zwrócić się z wnioskiem do sądu rejonowego wydziału rodzinnego i nieletnich miejsca zamieszkania Pańskiej mamy.

Idąc dalej, należy stwierdzić, że mama nie może nawet Państwu zapisać wspomnianej nieruchomości w testamencie, albowiem zgodnie z art. 944 § 1 Kodeksu cywilnego (K.c.): „Sporządzić i odwołać testament może tylko osoba mająca pełną zdolność do czynności prawnych. Osoba ubezwłasnowolniona całkowicie nie posiada pełnej zdolności do czynności prawnych, a więc nie może sporządzić ważnego testamentu”. Jeżeli testament zostanie sporządzony przez osobę niemającą zdolności testowania, to taki akt ostatniej woli jest bezwzględnie nieważny. Nie ma też możliwości jego konwalidowania (M. Pazdan, w: Pietrzykowski, Komentarz KC, 2015, t. II, art. 944, Nb 3). Podobnie, jeżeli odwołanie testamentu nastąpi bez zdolności do czynności prawnych, to odwołanie jest bezwzględnie nieważne.

Umowa darowizny lub dożywocia, o ile sąd rodzinny wyrazi zgodę

Jeżeli zatem chcą Państwo uzyskać własność powyższego mieszkania lub w inny sposób nim rozporządzić, należy tego dokonać za życia mamy – czy to na podstawie darowizny lub umowy dożywocia. Każdorazowo jednak wymagana jest w tym przypadku zgoda sądu.

Zgodnie z art. 175 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (K.r.o.): Do opieki nad ubezwłasnowolnionym całkowicie stosuje się odpowiednio przepisy o opiece nad małoletnim z zachowaniem przepisów poniższych. Zgodnie bowiem z art. 156 K.r.o.: Opiekun powinien uzyskiwać zezwolenie sądu opiekuńczego we wszelkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletniego.

Wniosek do sądu o wyrażenie zgody na czynność przekraczającą zwykły zarząd majątkiem ubezwłasnowolnionego

Należy bowiem podnieść, iż w doktrynie istnieje tendencja do szerszego traktowania ograniczeń opiekuna, przyjmuje się na przykład, że oddanie małoletniemu do swobodnego użytku bardziej wartościowych przedmiotów z jego majątku jest właśnie taką czynnością, której rodzice mogą dokonać sami, a na którą opiekun powinien uzyskać zgodę sądu opiekuńczego (zob. M. Grudziński, [w:] Komentarz KRO, 1975, s. 853; A. Zieliński, Sądownictwo opiekuńcze w sprawach małoletnich, Warszawa 1975, s. 278). Odnośnie do kryteriów oceny „ważniejszych spraw opieki” zob. też L. Kociucki, [w:] Komentarze Prawa Prywatnego. Tom V, s. 1700-1703.

Z uwagi na powyższe, jeżeli mają Państwo zamiar dokonać darowizny mieszkania na Pana rzeczy lub rozważają Państwo sporządzenie umowy dożywocia, aby łatwiej było nim rozporządzać, powinni Państwo w pierwszej kolejności uzyskać zgodę sądu – podobnie jak przy sprzedaży. Dopiero z prawomocnym postanowieniem – określającym czynność – mogą się Państwo udać do notariusza w celu dokonania czynności. Sąd bada taki wniosek głównie pod względem ekonomicznym i poszanowania dobra ubezwłasnowolnionego, proszę więc załączyć materiał dowodowy wskazujący na ponoszenie przez Państwa kosztów utrzymania mamy i ewentualnej prognozy ponoszenia tych kosztów na przyszłość.

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej  ▼▼▼