• Data: 2023-12-05 • Autor: Izabela Nowacka-Marzeion
Artykuł ten porusza istotne zagadnienia dotyczące zasad przyznawania mieszkań socjalnych w Polsce. Omawiamy w nim przepisy prawne regulujące kwestię wynajmu lokali socjalnych, w tym kryteria, które gminy muszą brać pod uwagę przy decydowaniu o przyznaniu mieszkania. Szczególną uwagę poświęcamy sytuacji osób z niepełnosprawnością i ich prawom w kontekście dostępu do lokali socjalnych. Kanwą naszych rozważań będzie sprawa pana Wiktora.
Pan Wiktor ma na stałe orzeczony lekki stopień niepełnosprawności, ale chciałby złożyć wniosek o zmianę stopnia na znaczny. Jest osobą niepełnosprawną w rozumieniu ustawy, a mimo to urząd gminy uzależnia przyznanie mu mieszkania socjalnego od „złożenia orzeczenia sądu o niepełnosprawności – jak pisze pan Wiktor. Z poprzedniego miejsca zamieszkania został eksmitowany, ponieważ dom został sprzedany na licytacji komorniczej (pan Wiktor prowadziłem firmę, ale w pewnym momencie wszystko się posypało, stąd zadłużenie i licytacja). Obecnie kątem mieszka u znajomych. Pyta, jak może uzyskać mieszkanie socjalne, będąc osobą niepełnosprawną.
Kwestie związane z lokalem socjalnym reguluje ustawa o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego. Definiuje ona lokal socjalny jako lokal nadający się do zamieszkania ze względu na wyposażenie i stan techniczny, którego powierzchnia pokoi przypadająca na członka gospodarstwa domowego najemcy nie może być mniejsza niż 5 m2, a w wypadku jednoosobowego gospodarstwa domowego 10 m2, przy czym lokal ten może być o obniżonym standardzie.
Zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy – w tym lokali socjalnych – uchwala rada gminy.
Określa ona tryb rozpatrywania i załatwiania wniosków o najem lokali zawieranych na czas nieoznaczony i o najem lokali socjalnych oraz sposób poddania tych spraw kontroli społecznej, kryteria wyboru osób, którym przysługuje pierwszeństwo zawarcia umowy najmu lokalu na czas nieoznaczony i lokalu socjalnego, wysokość dochodu gospodarstwa domowego uzasadniającą oddanie w najem lokalu na czas nieoznaczony i lokalu socjalnego, oraz wysokość dochodu gospodarstwa domowego uzasadniającą zastosowanie obniżek czynszu.
Jeśli gmina, w której mieszka pan Wiktor, określiła, że pierwszeństwo należy się osobom ze znacznym stopniem niepełnosprawności, to powinien on wystąpić do Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w swojej miejscowości z wnioskiem o zmianę stopnia, a na potwierdzenie stanu zdrowia przedstawić stosowne dokumenty. Niestety, żaden przepis nie kwalifikuje pierwszeństwa nabycia prawa do lokalu socjalnego osobom z lekkim stopniem niepełnosprawności.
Zobacz również: Minimalny metraż na osobę
Pan Wiktor wspomniał, że był eksmitowany, nasuwa się więc pytanie: czy sąd nie przyznał mu prawa do lokalu socjalnego w wyroku o eksmisję? Może tam należy szukać wsparcia dla swojego wniosku i wyjścia z sytuacji. Poza tym warunkiem pozostawiono swobodzie gminy kryteria w zakresie doboru osób w kolejce do mieszkania socjalnego. Jeśli pan Wiktor, mając orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym, szybciej znajdzie się na początku kolejki, to warto się o to postarać.
Sądy nie zajmują się potwierdzaniem niepełnosprawności. Pan Wiktor powinien dokładnie dopytać, czego od niego oczekuje urząd – jeśli ma Pan aktualne orzeczenie o niepełnosprawności, to wystarczy.
Przykład 1
Pani Kowalska, samotna matka dwójki dzieci, po rozwodzie znalazła się w trudnej sytuacji finansowej. Zwróciła się do urzędu gminy z wnioskiem o przydział lokalu socjalnego. Dzięki temu, że jej dochód na osobę w gospodarstwie domowym był poniżej ustalonego przez gminę progu, została zakwalifikowana do otrzymania mieszkania socjalnego, co znacznie poprawiło warunki życia jej rodziny.
Przykład 2
Pan Nowak po wielu latach pracy za granicą powrócił do Polski i znalazł się bez stałego miejsca zamieszkania. Mając niskie dochody i brak własnego lokum, złożył wniosek o mieszkanie socjalne. Gmina, po analizie jego sytuacji, przyznała mu lokal socjalny, co umożliwiło mu stabilizację życiową i powrót do normalnego funkcjonowania w społeczeństwie.
Przykład 3
Pani Szymańska, starsza kobieta z lekkim stopniem niepełnosprawności, mieszkała w wynajmowanym pokoju. Gdy właściciel domu postanowił sprzedać nieruchomość, Pani Szymańska została zmuszona do szukania nowego miejsca. Zwróciła się z wnioskiem o lokal socjalny. Mimo iż jej niepełnosprawność była lekkiego stopnia, gmina pozytywnie rozpatrzyła jej wniosek, biorąc pod uwagę jej wiek i niskie dochody, co pozwoliło jej na dostanie się na listę oczekujących na mieszkanie socjalne.
Zasady przyznawania mieszkań socjalnych w Polsce są uregulowane przez przepisy prawne, które określają kryteria i procedury przydziału. Przykłady z życia pokazują, jak różnorodne mogą być sytuacje osób ubiegających się o mieszkanie socjalne: od samotnych rodziców, przez osoby powracające do kraju, po starsze osoby z niepełnosprawnością. Kluczową rolę w tym procesie odgrywają gminy, które, stosując się do ustawy, decydują o przydziale mieszkań, biorąc pod uwagę indywidualne okoliczności każdego wnioskodawcy.
Jeśli potrzebujesz wsparcia prawnego w sprawach związanych z ubieganiem się o mieszkanie socjalne, nasz zespół doświadczonych prawników oferuje profesjonalne porady online oraz pomoc w przygotowaniu niezbędnych dokumentów i pism. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać szybką i skuteczną pomoc prawną dostosowaną do Twoich indywidualnych potrzeb. Zapraszamy do kontaktu poprzez formularz umieszczony pod tekstem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego - Dz.U. 2001 nr 71 poz. 733
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Izabela Nowacka-Marzeion
Magister prawa, absolwentka Wydziału Prawa Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Doświadczenie zdobyła w ogólnopolskiej sieci kancelarii prawniczych, po czym podjęła samodzielną praktykę. Specjalizuje się w prawie cywilnym, rodzinnym, pracy oraz ubezpieczeń społecznych. Posiada bogate doświadczenie w procedurach administracyjnych, prawem budowlanym oraz postępowaniach cywilnych. Prywatnie interesuje się sukcesją i planowaniem spadkowym oraz zabezpieczeniem firm.
Zapytaj prawnika
