Czy muszę zdać mieszkanie komunalne po śmierci mamy która była głównym najemcą?

Czy lokal komunalny można podarować lub dziedziczyć?

Prawdą jest, że lokalu komunalnego nie można ani podarować, ani dziedziczyć. Do lokali mieszkalnych, także będących w zasobach gmin maja jednak zastosowanie przepisy Kodeksu cywilnego, a zwłaszcza jeden z nich.

Zobacz również: Mieszkanie dla dzieci z domu dziecka

Wstąpienie w stosunek najmu po zmarłym

Wstąpienie w stosunek najmu po zmarłym najemcy następuje z mocy prawa przy spełnieniu przesłanek określonych w art. 691 Kodeksu cywilnego:

„§ 1. W razie śmierci najemcy lokalu mieszkalnego w stosunek najmu lokalu wstępują: małżonek niebędący współnajemcą lokalu, dzieci najemcy i jego współmałżonka, inne osoby, wobec których najemca był obowiązany do świadczeń alimentacyjnych, oraz osoba, która pozostawała faktycznie we wspólnym pożyciu z najemcą.

§ 2. Osoby wymienione w § 1 wstępują w stosunek najmu lokalu mieszkalnego, jeżeli stale zamieszkiwały z najemcą w tym lokalu do chwili jego śmierci.

§ 3. W razie braku osób wymienionych w § 1 stosunek najmu lokalu mieszkalnego wygasa.

§ 4. Osoby, które wstąpiły w stosunek najmu lokalu mieszkalnego na podstawie § 1, mogą go wypowiedzieć z zachowaniem terminów ustawowych, chociażby umowa najmu była zawarta na czas oznaczony. W razie wypowiedzenia stosunku najmu przez niektóre z tych osób stosunek ten wygasa względem osób, które go wypowiedziały.

§ 5. Przepisów § 1–4 nie stosuje się w razie śmierci jednego ze współnajemców lokalu mieszkalnego”.

Skutkiem tej regulacji jest fakt, że stosunek najmu, którego stroną był zmarły najemca, mimo jego śmierci, trwa nadal, ale z udziałem osób (osoby) wstępujących w jego miejsce. Dochodzi zatem do przekształcenia podmiotowego po stronie najemcy (zob. wyr. SA w Łodzi z 22.5.2014 r., sygn. akt I ACa 1513/13).

Dotyczy on najmu wszelkich lokali mieszkalnych, w tym lokali zakładowych, komunalnych, skarbowych i spółdzielczych oraz pozostających w zasobach towarzystw budownictwa społecznego, przy czym jeśli chodzi o te ostatnie, to po spełnieniu dodatkowych warunków wynikających z ustawy z 26.10.1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego.

Zobacz również: Jak nie stracić mieszkania komunalnego po babci?

Przesłanki kontynuowania najmu lokalu mieszkalnego po śmierci najemcy są następujące: 

• w chwili śmierci najemcy lokalu żyje przynajmniej jedna z osób wymienionych w artykule 691 § 1;
• do chwili śmierci najemcy osoba wymieniona w artykule 691 § 1 zamieszkiwała stale z najemcą w tym lokalu (artykule 691 § 2).

Wstąpienie w stosunek najmu lokalu mieszkalnego

Jeżeli kilka osób spełnia przesłanki wymienione w tych przepisach, każda z nich wstępuje w stosunek najmu. Do wstąpienia w stosunek najmu lokalu mieszkalnego przez osoby wymienione w art. 691 § 1 jest wymagane stałe ich zamieszkiwanie w tym lokalu z najemcą do chwili jego śmierci (art. 691 § 2). Przesłanka ta jest spełniona, gdy lokal mieszkalny zajmowany wspólnie przez najemcę i daną osobę stanowi dla niej centrum spraw życiowych. Co do zasady nie jest stałym zamieszkiwaniem pobyt w mieszkaniu najemcy w celu udzielenia mu doraźnej pomocy. Osoba nie musi być zameldowana w lokalu zajmowanym przez najemcę, a jeżeli jest, nie przesądza to o spełnieniu omawianej przesłanki, może mieć jednak pewne znaczenie dowodowe.

Tak więc z chwilą śmierci mamy wstąpił Pan z mocy prawa w stosunek najmu lokalu. W razie sporu między wynajmującym (gminą) a Panem – synem zmarłej, powołującym się na wstąpienie w stosunek najmu po głównym najemcy, powinien Pan wystąpić do sądu o ustalenie wstąpienia w stosunek najmu.

Zobacz również: Dziedziczenie mieszkań komunalnych

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.