• Autor: Michał Berliński
Kilka lat temu rodzice przekazali mi w drodze darowizny mieszkanie, w którym mieszkali tylko rodzice, ja już nie. Mama zmarła, w mieszkaniu został sam ojciec, który w tej chwili chce obciążyć mnie kosztami czynszu i utrzymania za to mieszkanie. Nadmieniam, że ojciec otrzymuje emeryturę w wysokości ok. 1500 zł netto, a czynsz jest w granicach 400 zł miesięcznie. Czy jest jakiś sposób, żeby się zabezpieczyć przed ewentualnymi zaległościami wobec spółdzielni mieszkaniowej?
Po zapoznaniu się z Pani zapytaniem należy wskazać, że jest Pani właścicielem nieruchomości w postaci mieszkania, które zostało Pani darowane przez rodziców jeszcze przed śmiercią matki. Jako właściciel mieszkania jest Pani zobowiązana do regulowania wszystkich należności za przedmiotowy lokal, m.in. czynszu, rachunków za media, opłat lokalnych czy też podatków. Brak jest możliwości zwolnienia się z tych opłat, bowiem obciążają one bezsprzecznie właściciela nieruchomości. Ojciec zamieszkuje Pani mieszkanie bez tytułu prawnego, chyba że mieszkanie zostało Pani darowane, a jednocześnie obciążone służebnością osobistą na rzecz rodziców, polegającą na prawie dożywotniego zamieszkiwania rodziców. Wtedy należy wskazać, że stoi Pani na przegranej pozycji, bowiem oprócz konieczności utrzymania nieruchomości jest Pani obowiązana również zapewniać ojcu nawet środki do życia, jest to obowiązek wynikający z otrzymania nieruchomości i samej umowy o dożywocie. Właścicielem mieszkania jest Pani i to na Pani spoczywa obowiązek pokrywania wszelkich kosztów związanych z jego utrzymaniem.
Zobacz również: Kara za brak opieki nad rodzicami
Zgodnie z art. 298 Kodeksu cywilnego zakres służebności osobistej i sposób jej wykonywania oznacza się, w braku innych danych, według osobistych potrzeb uprawnionego z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego i zwyczajów miejscowych. Nie mniej jednak ma Pani prawo żądania od ojca na zasadzie tzw. roszczenia regresowego należności za opłacony czynsz – jeśli oczywiście nie ma zawartej tej umowy dożywocia, o której pisałem powyżej. Jeśli zaś jej nie ma i ojciec zamieszkuje to mieszkanie bezprawnie, nie dokłada się do niczego, może go Pani wezwać do opuszczenia nieruchomości lub pozwać do sądu o zapłatę czynszu, do którego jest zobowiązany z Panią solidarnie – z uwagi na fakt, iż w mieszkaniu przebywa. Spółdzielnia idzie prostszą drogą, będzie domagać się należności od Pani i jak najbardziej będzie to robiła zgodnie z prawem. Dopiero po uiszczeniu zaległych zobowiązań będzie Pani mogła się domagać zwrotu środków od ojca ale tylko w drodze powództwa przed sądem. Na dzień dzisiejszy to Pani jest zobowiązana do regulowania tych należności.
Nie znam treści aktu notarialnego, jednak zgodnie z art. 298 zakres służebności osobistej i sposób jej wykonywania oznacza się, w braku innych danych, według osobistych potrzeb uprawnionego z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego i zwyczajów miejscowych.
Zobacz również: Opłata za windę we wspólnocie
Proszę również pamiętać o niekorzystnych dla Pani zapisach art. 897: „jeżeli po wykonaniu darowizny darczyńca popadnie w niedostatek, obdarowany ma obowiązek, w granicach istniejącego jeszcze wzbogacenia, dostarczać darczyńcy środków, których mu brak do utrzymania odpowiadającego jego usprawiedliwionym potrzebom albo do wypełnienia ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych”.
Podsumowując, należy wskazać, że wszystko zależne jest od treści aktu notarialnego, jednak niestety należności czynszowe i tak ostatecznie będą obciążały Panią, jako właścicielkę nieruchomości.
Zobacz również: Rozliczanie kosztów utrzymania nieruchomości wspólnej
Pan Marek otrzymał mieszkanie w darowiźnie od matki, która w nim mieszkała. Po jej śmierci ojciec, mimo że nie ma prawa do mieszkania, chce, by Pan Marek płacił za czynsz i rachunki, twierdząc, że to on nadal korzysta z lokalu. Pan Marek staje przed wyzwaniem, jak zmusić ojca do pokrywania części kosztów utrzymania mieszkania.
Pani Anna otrzymała mieszkanie w darowiźnie, w którym mieszka jej ojciec. Ojciec, mając niewielką emeryturę, nie jest w stanie płacić czynszu. Pani Anna obawia się, że spółdzielnia obciąży ją pełnymi kosztami, mimo że mieszkanie zostało jej darowane. Zastanawia się, czy może dochodzić roszczenia regresowego od ojca za te opłaty.
Pan Tomasz dostał mieszkanie od rodziców, którzy obciążeni byli służebnością dożywocia. Po śmierci matki, ojciec, mimo że ma zapewnione prawo do mieszkania, oczekuje, że Pan Tomasz będzie płacił wszystkie koszty związane z utrzymaniem nieruchomości. Pan Tomasz rozważa, czy ma obowiązek finansować ojca, czy może domagać się zwrotu tych kosztów.
Właściciel mieszkania otrzymanego w darowiźnie ponosi odpowiedzialność za wszystkie koszty związane z jego utrzymaniem, takie jak czynsz, rachunki i podatki. W przypadku, gdy obdarowany ma osobę zamieszkującą nieruchomość, która nie ponosi części kosztów, istnieje możliwość dochodzenia roszczeń regresowych. Jeśli mieszkanie jest obciążone służebnością dożywocia, właściciel ma obowiązek zapewnienia utrzymania osobie uprawnionej. Zaległości czynszowe obciążają właściciela nieruchomości, a ewentualne spory należy rozstrzygać na drodze sądowej.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online, które pomogą Ci rozwiązać wszelkie wątpliwości związane z nieruchomościami, darowiznami oraz obowiązkami właścicieli mieszkań. Nasi doświadczeni prawnicy udzielą Ci kompleksowych wskazówek dotyczących kosztów utrzymania nieruchomości, roszczeń regresowych oraz wszelkich innych kwestii prawnych. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać fachową pomoc dostosowaną do Twojej sytuacji.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Michał Berliński
Prawnik, absolwent Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II w Lublinie. Studia ukończył w 2015 roku obroną pracy magisterskiej w Katedrze Prawa Pracy o temacie „Zakaz konkurencji w trakcie i po ustaniu stosunku pracy”. Podczas studiów praktykował w kancelariach adwokackich i radcowskich oraz w prokuraturze, udzielał również porad prawnych w Uniwersyteckiej Poradni Prawnej głównie z zakresu prawa cywilnego oraz rodzinnego. Ukończył aplikację komorniczą w Izbie Komorniczej przy Sądzie Apelacyjnym w Lublinie. W 2018 roku uzyskał pozytywny wynik z egzaminu komorniczego i został powołany na stanowisko asesora komorniczego przez Prezesa Sądu Apelacyjnego w Lublinie. Nieprzerwanie od 2015 roku pracuje jako asystent komornika, aplikant, asesor komorniczy i kierownik kancelarii. Aktualnie prowadzi własną kancelarię komorniczą, Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Radomiu. Specjalizuje się głównie w prawie cywilnym, rodzinnym, postępowaniu cywilnym oraz egzekucyjnym. Interesuje się również prawem pracy, nieruchomości i ich obrotem, a także prawem nowych technologii i rynkiem e-commerce.
Zapytaj prawnika