Brak umowy najmu mieszkania komunalnego

Pani Halina i jej mama mieszkały w mieszkaniu komunalnym bez umowy, ponieważ około 20 lat temu gmina wystąpiła o eksmisję. Sprawa się odbyła, eksmisja została cofnięta, ale gmina nie przywróciła prawa do lokalu. Mama pani Haliny zmarła 5 lat temu, ale pani Halina nie zgłosiła tego faktu do administracji. Dopiero po paru latach zauważyła, że na dokumentach o opłatach nie widnieje napis „czynsz”, tylko „opłata za korzystanie z lokalu bez umowy”. Pani Halina poinformowała nas, że ostatnio gmina zbierała oświadczenia o odpadach i nie wpisała tam swojej mamy, więc otrzymała prośbę o dostarczenie aktu zgonu. Pani Halina zapytała nas, czy ma szansę pozostać w tym mieszkaniu. Dodała, że mieszka w nim od 45 lat.

Regulacja stanu prawnego lokalu

Ponieważ w opisanym przypadku mamy do czynienia z mieszkaniem komunalnym, to zapewne został on mamie pani Haliny przyznany na zasadach określonych w art. 4 ustawy o ochronie praw lokatorów. Niemniej jednak zasady te nie są ujednolicone odgórnie, dlatego też zgodnie z art. 21 ust. 3 ustawy o ochronie praw lokatorów – rada gminy ustala zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy. Zasady najmu lokalu komunalnego opisane są w uchwałach rady gminy – zazwyczaj mają one tytuł o gospodarowaniu mieniem komunalnym lub o najmie lokali komunalnych na terenie gminy.

Proszę pamiętać, że według obowiązujących przepisów prawo najmu komunalnego lokalu mieszkalnego nie podlega dziedziczeniu i nie wchodzi w skład spadku po najemcy. Tym bardziej, gdy stosunek najmu został przez gminę wypowiedziany (gmina wystąpiła o eksmisję z lokalu komunalnego bez umowy najmu), a pani Halina i jej mama zajmowały lokal – mieszkanie komunalne – bez tytułu prawnego, płacąc czynsz za bezumowne zajmowanie lokalu. 

Nowa umowa najmu lokalu komunalnego

Skoro więc generalnie nie ma możliwości przepisania tytułu głównego najemcy, tym bardziej nie można wejść w stosunek bezumowny i nadal zajmować lokal na tej zasadzie. Niemniej jednak teoretycznie gmina może nawiązać z panią Haliną umowę, ale wyłącznie w sytuacji, gdy pani Halina jako nowy najemca spełnia wymogi do otrzymania mieszkania komunalnego (wysokość zarobków, brak innego lokalu mieszkalnego). Zatem pani Halina mogłaby przynajmniej spróbować wystąpić do wydziału lokalowego gminy z wnioskiem o regulację stanu prawnego lokalu. Jest do tego konkretny druk. W uzasadnieniu wykazać należy swoje powiązania z najemczynią, a potem zajmującą lokal bezumownie (mama) oraz swoje dotychczasowe prawa do lokalu (np. fakt zameldowania, fakt wnoszenia regularnych opłat) i urząd rozpatrzy taki wniosek. Gmina taki wniosek oczywiście może odrzucić, w szczególności jeśli pani Halina dysponowałaby innym lokalem.

Warto pamiętać, że zgodnie z art. 21 ust. 2 ww. ustawy zasady gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy i kryteria, jakimi kierują się organy gminy przy zawieraniu umów najmu lokali, a także ich wypowiadaniu, określane są przez rady poszczególnych gmin w drodze uchwały. Zatem zachęcałabym panią Halinę do zapoznania się ze stosowną uchwałą w sprawie warunków wynajmu lokali komunalnych na terenie zamieszkania pani Haliny, ponieważ tam pani Halina znajdzie odpowiedź, w jakich sytuacjach może dojść do nawiązania nowej umowy najmu.

Konsekwencje zajmowania lokalu bez tytułu prawnego

W niniejszej sprawie należy zastanowić się również, czy zajmowanie lokalu bez tytułu prawnego może mieć jakieś konsekwencje, zwłaszcza że pani Halina nie poinformowała administracji o śmierci jej matki. Brak zgłoszenia nie powinien zaszkodzić, ponieważ pani Halina zajmuje lokal na tej samej zasadzie co matka (zajmowanie mieszkania bez umowy). Nie można jednak wykluczyć, że jakiś zanadto skrupulatny urzędnik będzie chciał z tego wyciągnąć konsekwencje tytułem zatajenia prawdy.

Niemniej próbowałabym uregulować tę sprawę. Najlepiej udać się osobiście do urzędu i próbować się zorientować, jakie są szanse na zajmowanie nadal wspomnianego lokalu. Urzędnicy też są ludźmi i z mojego doświadczenia wynika, że czasami potrafią naprawdę pomóc.

Zobacz również: Wniosek o cofnięcie eksmisji

Źródła:

1. Ustawa z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego - Dz.U. 2001 nr 71 poz. 733

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.