• Data: 2024-09-10 • Autor: Katarzyna Nosal
Moja mama zmarła, pozostawiając po sobie mieszkanie lokatorskie, do którego odziedziczyłam 50% wkładu. Druga część wkładu przypadła spadkobiercom zmarłego, byłego męża mamy. Posiadamy już akty poświadczenia dziedziczenia. Krewni zmarłego męża należą do trzeciej grupy podatkowej, więc do zapłaty mają 12% podatek i muszą złożyć w ciągu miesiąca oświadczenie podatkowe. Niestety, nie wiemy, ile dokładnie wynosi wkład mieszkaniowy. Spółdzielnia odesłała nas do rzeczoznawcy, aby on ustalił tę wartość, jednak na taką wycenę trzeba czekać kilka tygodni i oświadczenie podatkowe zostałoby złożone po terminie. Wobec tego mam kilka pytań. Gdyby na przykład spadkobiercy zmarłego męża zdecydowali się odstąpić swój wkładu mnie, czy nadal byliby zobowiązani do zapłaty podatku od spadku? Czy istnieje możliwość przekazania wkładu drugiej stronie w formie aktu notarialnego? Jeżeli jedna ze stron zdecyduje się przekazać swoją część wkładu w zamian za określoną kwotę, czy obowiązuje podatek od tej kwoty i ile ona wynosi?
Niestety w przypadku wymienionych krewnych nie ma możliwości uniknięcia podatku z tytułu otrzymanego spadku. Zgodnie z ustawą o podatku od spadków i darowizn podatkowi podlega nabycie własności praw i rzeczy tytułem dziedziczenia. Nabycie to następuje z chwilą otwarcia spadku, czyli śmierci spadkodawcy. Obowiązek podatkowy powstaje z chwilą przyjęcia spadku. Jedynym działaniem, które mogłoby przed podatkiem uchronić, jest odrzucenie spadku, ale to można uczynić w ciągu 6 miesięcy od dnia śmierci spadkodawcy. W Państwa przypadku macie już poświadczenie dziedziczenia, czyli dokument, który potwierdza, że ktoś spadek odziedziczył i że go przyjmuje. Zatem podstawa do naliczenia podatku od spadków już istnieje i fakt zbycia nabytego prawa teraz na sytuację prawną w zakresie podatku od spadków nie ma wpływu.
Należy koniecznie złożyć deklarację na podatek. Ten wyliczany jest przez urząd skarbowy na podstawie danych podanych w zeznaniu podatkowym oraz własnych ustaleń. Można nie podawać w deklaracji wartości nabytego spadku, a jedynie dane dotyczące danej rzeczy czy prawa. W takiej sytuacji fiskus wzywa do uzupełnienia deklaracji poprzez wskazanie wartości, podając jednocześnie, jaka jest owa wartość według organu podatkowego. Z tym ustaleniem można się zgodzić i wówczas otrzymuje się decyzje wymiarową. Jeśli się nie zgadzamy, należy przedstawić własną wycenę.
Zobacz również: Dziedziczenie wkładu mieszkaniowego a wykup mieszkania
Zapytała Pani również, czy istnieje możliwość przekazania wkładu mieszkaniowego. Oczywiście jest taka możliwość, która jednak nie wpływa na obowiązek podatkowy z tytułu nabycia spadku. To, o co Pani pyta, to dział spadku, w którym spadkobiercy decyzją, jak ostatecznie podzielić „fizycznie” spadek pomiędzy siebie. Wówczas mogą przyznać dany przedmiot wchodzący w skład spadku jednemu ze spadkobierców z obowiązkiem spłaty wyzbytych się w ten sposób udziałów. Można także dokonać przyznania bez spłaty, co nadal nie wpływa na obowiązek podatkowy w zakresie podatku od spadków.
Zobacz również: Dziedziczenie partycypacji w TBS
Natomiast sam dział spadku podlega w zakresie spłat i dopłat podatkowi od czynności cywilnoprawnych. Osoba, która otrzymuje „coś” ponad swój udział w spadku, zobowiązana jest do zapłaty z tego tytułu podatku od wartości przekraczającej jej udział. Jeśli spłaty są równe uzyskiwanej wartości, to nie ma podstawy do podatku. Jeśli otrzymujemy udział, ale bez spłaty lub za spłatę niższą od wartości udziału, wówczas ta wartość „ na plus” jest podstawą do obliczenia podatku tzw. PCC. Podstawę opodatkowania stanowi wartość rynkowa rzeczy lub prawa majątkowego nabytego ponad wartość udziału we współwłasności lub spadku. Wysokość podatku wynosi 2% tej wartości.
Zobacz również: Jeden ze spadkobierców korzysta z mieszkania
Dziedziczenie wkładu mieszkaniowego przez dalszych krewnych
Pani Anna odziedziczyła 40% wkładu mieszkaniowego po zmarłym ojcu, a pozostałe 60% trafiło do jego bratanka, który jest spadkobiercą z trzeciej grupy podatkowej. Ponieważ bratanek ojca należy do dalszych krewnych, musiał on zapłacić 12% podatku od wartości odziedziczonego wkładu. Pani Anna zdecydowała się przejąć jego udział, jednak podatek został już naliczony i nie było możliwości jego uniknięcia.
Wspólny podział wkładu mieszkaniowego
Po śmierci Pana Tomasza, jego córka i syn odziedziczyli po połowie wkładu mieszkaniowego. Zdecydowali się na dział spadku, w którym córka miała otrzymać pełen wkład w zamian za spłatę udziału brata. W tym przypadku, ponieważ spłata była równa wartości odziedziczonego wkładu, syn nie musiał płacić dodatkowego podatku, a córka stała się jedyną właścicielką mieszkania.
Wycena wkładu mieszkaniowego i złożenie deklaracji
Pani Maria odziedziczyła 50% wkładu mieszkaniowego po matce, jednak okazało się, że wartość wkładu nie jest określona. Spółdzielnia skierowała ją do rzeczoznawcy, aby ustalił wartość tego prawa. Aby nie przekroczyć terminu na złożenie deklaracji podatkowej, Pani Maria zgłosiła urzędowi skarbowemu orientacyjne dane, a ostateczną wartość wkładu przedstawiła po uzyskaniu wyceny.
Dziedziczenie wkładu mieszkaniowego wiąże się z obowiązkiem podatkowym, którego nie można uniknąć, nawet w przypadku przekazania swojego udziału innym spadkobiercom. Ważne jest prawidłowe oszacowanie wartości wkładu oraz złożenie odpowiednich dokumentów w urzędzie skarbowym w terminie. W przypadku podziału spadku, konieczne może być również uregulowanie podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) w przypadku spłat lub dopłat.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz pomoc w sporządzaniu pism dotyczących dziedziczenia, podziału majątku i zobowiązań podatkowych. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać szybkie i kompleksowe wsparcie prawne bez wychodzenia z domu. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją sprawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
O autorze: Katarzyna Nosal
Radca prawny od 2005 roku, absolwentka prawa na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach. Udziela porad z prawa cywilnego, pracy oraz rodzinnego, a także z zakresu procedury cywilnej i administracyjnej. Ma wieloletnie doświadczenie w stosowaniu prawa administracyjnego i samorządowego. Ukończyła również aplikację sądową. Obecnie prowadzi własną kancelarię prawną.
Zapytaj prawnika